هو

در مصباح الشریعه‏ در تعریف عارف مى‏ فرماید:
العارف شخصه مع الخلق و قلبه مع الله، و لوسهى قلبه عن الله طرفة عین لمات شوقاً الیه، و العارف امین ودایع الله و کنز اسراره و معدن نوره و دلیل رحمته على خلقه و مطیة علومه و میزان فضله و عدله و قد غنى عن الخلق و المراد و الدنیا و لامونس له سوى الله و لا نطق [و لا منطق‏] و لا اشاره و لا نفس الا بالله و لله و من الله و مع الله فهو فى ریاض قدسه متردد و من لطائف فضله الیه متزود و المعرفه اصل و فرعه الایمان
ترجمه :
آن کس که معرفت خداى تعالى نصیبش شده باشد، تنش با خلق است ولى دلش با خداست، آن چنان که اگر یک چشم به هم زدن، دلش خداى را از یاد ببرد، از شوق خدا مى ‏میرد و عارف، امین امانت‏هاى الهى است و گنجینه اسرار اوست. کان نور او و دلیل رحمت اوست بر خلقش، و حامل علوم خداوندى و میزان فضل و عدل الهى است. عارف از خلق و تدبیر و دنیا بى‏ نیاز است و جز خداى تعالى همدمى ندارد و هیچ گفتار و اشاره و نفسى ندارد، مگر آن که به خدا و براى خدا و از خدا و با خدا مى ‏باشد. پس عارف در چمن زارها و گلزارهاى قدس خداوندى در رفت و آمد و از لطائف فضل او خوشه چین است؛ و معرفت خدای متعال اصل و پایه، ایمان فرع و میوه اوست.